Nowe porozumienie dla wzmocnienia współpracy energetycznej w regionie morza bałtyckiego

Strony zobowiązały się do ścisłej współpracy w zakresie inwestycji i realizacji projektów infrastrukturalnych oraz połączeń międzysystemowych w regionie. Dodatkowo, zadeklarowały wzmocnienie wewnętrznego rynku energii, promowanie efektywności energetycznej oraz wykorzystanie rosnącego potencjału odnawialnych źródeł energii. To przełomowe porozumienie oznacza ważny kamień milowy w dążeniach regionu do stworzenia bardziej zintegrowanego, efektywnego i zrównoważonego rynku energii, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo energetyczne.

Przed podpisaniem MoU, ministrowie energii BEMIP oraz komisarz Jørgensen rozmawiali o pilnych kwestiach dotyczących bezpieczeństwa energetycznego regionu, włączając w to obszar Morza Bałtyckiego. Dyskusja miała miejsce w kontekście realizacji Planu Działań na rzecz Bezpieczeństwa Kabli przyjętego w lutym 2025 roku, skupiającego się na zapobieganiu, wykrywaniu, reagowaniu i odbudowie oraz odstraszaniu.

Komisarz Dan Jørgensen podkreślił: „Z zadowoleniem przyjmuję MoU podpisane przez członków BEMIP. Przyspieszy ono regionalną współpracę w zakresie połączeń międzysystemowych, zwiększając nasze bezpieczeństwo energetyczne i odporność oraz wzmacniając wspólne działania mające na celu ochronę naszej krytycznej infrastruktury energetycznej, w tym kabli podmorskich. Jest to szczególnie ważne w obecnych okolicznościach geopolitycznych, gdy zwiększenie niezależności i bezpieczeństwa energetycznego jest absolutnym priorytetem."

Grupa wysokiego szczebla BEMIP została utworzona w październiku 2008 roku i składa się z Komisji Europejskiej oraz ośmiu krajów UE: Danii, Estonii, Finlandii, Niemiec, Łotwy, Litwy, Polski i Szwecji, z Norwegią jako obserwatorem. Od momentu powstania, BEMIP stara się zakończyć izolację energetyczną regionu Morza Bałtyckiego i w pełni zintegrować go z rynkami energetycznymi UE.

Trwają dalsze wysiłki w regionie, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne i bezpieczeństwo infrastruktury energetycznej, zrealizować pozostałe projekty związane z synchronizacją trzech państw bałtyckich z europejskimi sieciami, zwiększyć przepustowość przesyłową na odległym obszarze Nordyckim, rozwijać regionalny zdekarbonizowany rynek gazu oraz pracować nad dekarbonizacją systemów gazowych w regionie. Dodatkowo, celem jest wykorzystanie potencjału efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii zarówno na lądzie, jak i na morzu.

Pierwsze MoU w ramach inicjatywy BEMIP zostało podpisane 17 czerwca 2009 roku i koncentrowało się na rynkach energii elektrycznej i gazu, infrastrukturze oraz wytwarzaniu energii. Kolejne MoU z 8 czerwca 2015 roku rozszerzyło zakres inicjatywy o bezpieczeństwo dostaw, efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii oraz integrację sieci energetycznej państw bałtyckich z kontynentalną siecią europejską, w tym ich synchroniczną współpracę.